Αναστοχασμός

Εβδοµήντα χρόνια από το μεγάλο «Όχι» της Ελλά­δας στον φασισμό. Επέτειος «της σειράς» τις τε­λευταίες δεκαετίες, αλλά με νέο περιεχόμενο στις μέρες μας....


Το «Όχι» του ’40 δεν ήταν απλώς «αντιφασιστικό». Ήταν εθνικό. Το εξέφερε ο δι­κτάτορας Μεταξάς κι από τη φυλακή ο Ζαχαρι­άδης ζήτησε, με την περίφημη επιστολή του, να βγουν από τις φυλακές οι κομμουνιστές για να πολεμήσουν στο μέτωπο.

Το «Όχι» υπερέβη τις πολιτικές διαφορές και ένας ολόκληρος λαός, στρατιωτικά απαράσκευος, δεν επέτρεψε στην Ιταλία να περάσει.

Ύστερα ήρθε η παντοδύναμη Γερμανία, νικήτρια, αλλά όχι αμαχητί. Κυβέρνηση δωσιλόγων (Τσολάκογλου), κατάρρευση του κρατικού μηχανισμού και λεηλασία της χώρας απ’ άκρου εις άκρο, όχι μόνο δημοσιονομική (εξωφρενικά «έξοδα κατο­χής», κυκλοφορία ακάλυπτου νομίσματος), αλλά και κατασχέσεις, επιτάξεις, δέσμευση προμηθει­ών σε τρόφιμα υπέρ της Γερμανίας. Σε μια Ελλάδα τεμαχισμένη από την τριπλή (γερ­μανική, ιταλική, βουλγάρικη) κατοχή και συνεχώς λεηλατούμενη, τον πρώτο κιόλας χειμώνα επέρ­χεται ο λιμός μαζί με επιδημίες, με αποτέλεσμα κάπου 250.000 νεκρούς, ενώ οι μαυραγορίτες θησαυρίζουν.

Έως τότε ο τσακισμένος από την πολεμική κακου­χία λαός γλείφει τις πληγές του και στενάζει από τη ναζιστική βαρβαρότητα, αλλά η πείνα αποτε­λεί το εφαλτήριο για μερικές από τις πιο λαμπρές παγκοσμίως σελίδες αντίστασης. Η οποία, χωρίς να καταργεί, επιχειρεί πάλι να υπερβεί τον πολι­τικό διαχωρισμό, με κορυφαία συμβολική στιγμή τον Γοργοπόταμο.

Το ΕΑΜ ιδρύεται με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, αλλά η σηματοδότηση του ονόματός του είναι πανεθνι­κή (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), με ιδρυτι­κό σκοπό την «απελευθέρωση του Έθνους από τον ξένο ζυγό...» και την «κατοχύρωση του κυρι­αρχικού δικαιώματος του ελληνικού λαού όπως αποφανθεί περί του τρόπου της διακυβερνήσεώς του...».

Σήμερα, 70 χρόνια μετά το παράτολμο και πανε­θνικό «Όχι», η χώρα εισέρχεται σε μια μεγάλη περιπέτεια, από την οποία είναι άγνωστο αν, πότε και πώς θα βγει. Στην πραγματικότητα την κατά­ληξη αυτής της δοκιμασίας θα την αποφασίσει ο λαός της. Με όποιον τρόπο αυτός επιλέξει...

pontiki