Στις 15/11 μια νέα τραγωδία συνέβη στη θάλασσα. Δώδεκα άνθρωποι, υπήκοοι τρίτων χωρών, πνίγηκαν ανοιχτά της Λευκάδας ενώ προσπαθούσαν να φτάσουν –κατά πάσα πιθανότητα– στην Ελλάδα...
Την ίδια ημέρα ο υπουργός Δημόσιας Τάξης, κ. Νίκος Δένδιας, απαντώντας στη Βουλή σε σχετική ερώτηση της βουλευτού κ. Μαρίας Γιαννακάκη (η οποία του ζήτησε, μεταξύ άλλων, να τοποθετηθεί για τη χρήση της λέξης «λαθρομετανάστες» από τον πρωθυπουργό), αφού πρώτα εξέφρασε τη λύπη του για τις «ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν», δήλωσε: «Δεν πρόκειται ούτε να κρύψω τους όρους ούτε να φοβηθούμε από τους όρους, ούτε να προσπαθήσουμε να τους ωραιοποιήσουμε.
Διεκδικούμε την παραμονή του όρου ‘’illegal’’ (παράνομος), σε σχέση με τον όρο ‘’irregular’’ (παράτυπος), στο ευρωπαϊκό πολιτικό λεξιλόγιο. Θεωρούμε ότι η παραβίαση των ελληνικών και των ευρωπαϊκών συνόρων αποτελεί αξιόποινη πράξη».
Ο κ. Δένδιας έχει δίκαιο, τυπικά. Οι άνθρωποι αυτοί που πνίγηκαν, προσπάθησαν να εισέλθουν στην Ελλάδα μη τηρώντας τις νόμιμες διαδικασίες. Άρα, χωρίς πολλές-πολλές νομικές αναλύσεις, που ίσως εδώ κουράσουν, ας συμφωνήσουμε ότι παραβίασαν το νόμο. Άρα είναι παράνομοι. Αυτή είναι η έννοια της λέξης! Όμως, καμιά φορά οι λέξεις είναι βαριά, ή λιγότερο βαριά, φορτισμένες και στιγματίζουν, όχι μόνο το άτομο ή τα άτομα στα οποία τη συγκεκριμένη στιγμή αποδίδεται ο χαρακτηρισμός, αλλά γενικότερα μια ολόκληρη κατηγορία ανθρώπων.
Ο κ. Δένδιας έχει δίκαιο, τυπικά. Οι άνθρωποι αυτοί που πνίγηκαν, προσπάθησαν να εισέλθουν στην Ελλάδα μη τηρώντας τις νόμιμες διαδικασίες. Άρα, χωρίς πολλές-πολλές νομικές αναλύσεις, που ίσως εδώ κουράσουν, ας συμφωνήσουμε ότι παραβίασαν το νόμο. Άρα είναι παράνομοι. Αυτή είναι η έννοια της λέξης! Όμως, καμιά φορά οι λέξεις είναι βαριά, ή λιγότερο βαριά, φορτισμένες και στιγματίζουν, όχι μόνο το άτομο ή τα άτομα στα οποία τη συγκεκριμένη στιγμή αποδίδεται ο χαρακτηρισμός, αλλά γενικότερα μια ολόκληρη κατηγορία ανθρώπων.
Όπως και να το κάνουμε, οι λέξεις «παράνομος» και «λαθραίος» είναι πολύ αρνητικά φορτισμένες. Χαρακτηρίζοντας κάποιον έτσι, στο μυαλό του συνομιλητή ή του ακροατηρίου μας, είτε το επιδιώκουμε είτε όχι, δημιουργούμε την εικόνα του στυγνού και αδίστακτου εγκληματία. Και σίγουρα ο κ. υπουργός γνωρίζει πόσο μεγάλη δύναμη έχει αυτή η εικόνα και πόσο επηρεάζει συνειδήσεις.
Όταν στο παιχνίδι του ρατσιστικού λόγου μπαίνουν και οι πολιτικοί, μαζί με τα πρωτοσέλιδα και τα δελτία ειδήσεων που βομβαρδίζουν στην κυριολεξία με χαρακτηρισμούς όπως «λαθρομετανάστες» και «παράνομοι», είναι τελικά αναπόφευκτο η κοινή γνώμη να αναπτύσσει φοβικά και μισαλλόδοξα ένστικτα, καθώς σχηματίζει την εικόνα ότι όλοι αυτοί που καταφθάνουν παράτυπα στα σύνορά μας, έρχονται αποφασισμένοι να μας ληστέψουν, βιάσουν, σκοτώσουν και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο. (Αξίζει να διαβάσει κανείς ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο για τον ρατσιστικό λόγο εδώ).
Ανθρώπους λοιπόν, στην πραγματικότητα θύματα, με το να τους αποκαλούμε «λαθραίους» το μόνο που καταφέρνουμε είναι να «εκπαιδεύουμε» την κοινή γνώμη να τους αντιμετωπίζει (στην καλύτερη περίπτωση) αρνητικά. Ακόμη λοιπόν κι αν τυχόν νομικά στέκει, είναι άδικο, υποτιμητικό και λάθος να χαρακτηρίζεις ανθρώπους που πέρασαν τόσα πολλά «λαθρομετανάστες». «Δεν είμαι λαθρομετανάστης!» λέει και ο Μ.Κ., σε μια από ενδεικτικές μαρτυρίες προσφύγων που το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες έχει συγκεντρώσει στην ιστοσελίδα του και συνεχίζει:
«Πώς μπορείτε να με αποκαλείτε λαθραίο; Δεν είμαι εμπόρευμα, είμαι άνθρωπος σαν κι εσάς. Ναι, δεν τήρησα το νόμο, αφού ο νόμος λέει ότι πρέπει να ταξιδέψεις με χαρτιά, όμως δεν είμαι εγκληματίας! Είμαστε όλοι εμείς κακοί άνθρωποι, απλά και μόνο γιατί ήρθαμε εδώ χωρίς χαρτιά; Γιατί μας στιγματίζετε;»
Συνεπώς, κ. υπουργέ, μην στιγματίζετε ανθρώπους που ούτε καν διανοείστε τι αντιμετώπισαν στη χώρα τους. Άλλωστε δεν το κάνατε για τόσους και τόσους υφιστάμενούς σας στην αστυνομία, που το τελευταίο διάστημα οι Εσωτερικές σας Υποθέσεις δεν σταματούν να πιάνουν για ποικίλες αξιόποινες πράξεις (που θα ζήλευαν και οι πιο σεσημασμένοι εγκληματίες), όπως συμμετοχή σε κυκλώματα πορνείας, ναρκωτικών, εκβιασμών, λαθρεμπορίου κλπ .
Παρόλο λοιπόν που παρανόμησαν, δεν βγήκατε –και καλά κάνατε– να τους χαρακτηρίσετε «παράνομους», γιατί έτσι υπάρχει κίνδυνος να στιγματιστεί ο κάθε αστυνομικός. Φαντάζομαι το ίδιο θα πράξετε και αν αποδειχτούν οι καταγγελίες της ΜΚΟ ProAsyl πως η αστυνομία προβαίνει συστηματικά σε παράνομες επαναπροωθήσεις υπηκόων τρίτων χωρών στην Τουρκία υπόθεση για την οποία σας ζητά εξηγήσεις και η Ύπατη Αρμοστεία.
Όπως λοιπόν προστατεύετε τους υφιστάμενούς σας, δώστε το παράδειγμα και προστατέψτε και τους παράτυπους μετανάστες από το στίγμα. Άλλωστε, είναι άκομψο να χαρακτηρίζεις «εγκληματία» έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να απαντήσει και να υπερασπιστεί τον εαυτό του γιατί απλά πνίγηκε αναζητώντας τη σωτηρία μέσα σε ένα σαπιοκάραβο με προορισμό την Ευρώπη.
Πάνος Χριστοδούλου |Andro.gr
«Προφανώς, μέσα στις λεγόμενες ”καραβιές” που προσπαθούν να φτάσουν στην Ελλάδα και την Ευρώπη, υπάρχουν και άνθρωποι που δεν έχουν τις καλύτερες προθέσεις. Όμως, επίσης, υπάρχουν και άνθρωποι που προσπαθούν να γλιτώσουν τη ζωή τους από ένα πόλεμο, μια εμφύλια σύρραξη, μια άνευ προηγουμένου θεομηνία, ή ακόμη και από απίστευτη φτώχεια…» Credit: Dave Wilson/Flickr
Οι λέξεις «παράνομος» και «λαθραίος»
είναι πολύ αρνητικά φορτισμένες.
Χαρακτηρίζοντας κάποιον έτσι,
είτε το επιδιώκουμε είτε όχι,
δημιουργούμε την εικόνα του στυγνού
και αδίστακτου εγκληματία.
«Πώς μπορείτε να με αποκαλείτε λαθραίο; Δεν είμαι εμπόρευμα, είμαι άνθρωπος σαν κι εσάς. Ναι, δεν τήρησα το νόμο, αφού ο νόμος λέει ότι πρέπει να ταξιδέψεις με χαρτιά, όμως δεν είμαι εγκληματίας! Είμαστε όλοι εμείς κακοί άνθρωποι, απλά και μόνο γιατί ήρθαμε εδώ χωρίς χαρτιά; Γιατί μας στιγματίζετε;»
Συνεπώς, κ. υπουργέ, μην στιγματίζετε ανθρώπους που ούτε καν διανοείστε τι αντιμετώπισαν στη χώρα τους. Άλλωστε δεν το κάνατε για τόσους και τόσους υφιστάμενούς σας στην αστυνομία, που το τελευταίο διάστημα οι Εσωτερικές σας Υποθέσεις δεν σταματούν να πιάνουν για ποικίλες αξιόποινες πράξεις (που θα ζήλευαν και οι πιο σεσημασμένοι εγκληματίες), όπως συμμετοχή σε κυκλώματα πορνείας, ναρκωτικών, εκβιασμών, λαθρεμπορίου κλπ .
Παρόλο λοιπόν που παρανόμησαν, δεν βγήκατε –και καλά κάνατε– να τους χαρακτηρίσετε «παράνομους», γιατί έτσι υπάρχει κίνδυνος να στιγματιστεί ο κάθε αστυνομικός. Φαντάζομαι το ίδιο θα πράξετε και αν αποδειχτούν οι καταγγελίες της ΜΚΟ ProAsyl πως η αστυνομία προβαίνει συστηματικά σε παράνομες επαναπροωθήσεις υπηκόων τρίτων χωρών στην Τουρκία υπόθεση για την οποία σας ζητά εξηγήσεις και η Ύπατη Αρμοστεία.
Όπως λοιπόν προστατεύετε τους υφιστάμενούς σας, δώστε το παράδειγμα και προστατέψτε και τους παράτυπους μετανάστες από το στίγμα. Άλλωστε, είναι άκομψο να χαρακτηρίζεις «εγκληματία» έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να απαντήσει και να υπερασπιστεί τον εαυτό του γιατί απλά πνίγηκε αναζητώντας τη σωτηρία μέσα σε ένα σαπιοκάραβο με προορισμό την Ευρώπη.
Πάνος Χριστοδούλου |Andro.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου