Το μέλλον της Ελλάδας δραπετεύει...

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Ένα κείμενο του οικονομολόγου - αναλυτή Δημήτρη Καζάκη, το οποίο δημοσιεύθηκε στο «Ποντίκι» στις 4 Μαρτίου 2010, με τίτλο «Διάσωση μέσω πτώχευσης», είχε ένα επίμετρο, για την περίφημη συνάντηση των διεθνών κερδοσκόπων στο Μανχάταν στην αρχή της χρονιάς, θέμα το οποίο είχε γίνει μάλιστα πρωτοσέλιδο στο «Βήμα της Κυριακής» στις 28 Φεβρουαρίου – από μια αρκετά διαφορετική σκοπιά είναι η αλήθεια....

Το συγκεκριμένο απόσπασμα από εκείνο το κείμενο στο «Π» είχε περάσει σχεδόν απαρατήρητο για πολλούς λόγους:

● Τότε ακόμη το σύνολο των ΜΜΕ «εξόρκιζε» την υπαγωγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ όχι μόνον ως απίθανη, αλλά και σαν... «διαπραγματευτικό χαρτί» («όπλο πάνω στο τραπέζι» το χαρακτήριζαν οι πάντα πρόθυμοι ρέκτες της δημοσιογραφίας και της φιλοκυβερνητικής πολιτικής «κουζίνας»).

● Τότε ακόμη οι περισσότεροι «αναλυτές» (της πλάκας και της συμφοράς, ως απεδείχθη εκ των υστέρων...) έγραφαν και έλεγαν πανομοιότυπα σε όλα σχεδόν τα ΜΜΕ ότι η υπαγωγή της χώρας στο ΔΝΤ ήταν αδύνατη λόγω των... συνθηκών της Ε.Ε.

● Το ίδιο έλεγε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου: «Η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωζώνης και, επομένως, δεν συζητούμε την προσφυγή στο ΔΝΤ» (9 Μαρτίου 2010)...

● Μεγάλο μέρος της Αριστεράς θεωρούσε την υπαγωγή της χώρας στο ΔΝΤ κοινό εκβιασμό των κερδοσκόπων – ακόμη και λίγες μέρες πριν από τη δημόσια ανακοίνωση του Γιώργου Παπανδρέου με φόντο τη θάλασσα του ακριτικού και υπό τουρκική διεκδίκηση Καστελόριζου – εμπιστευόμενη τους... ευρωπαϊκούς θεσμούς!

Ένα πρώιμο ερώτημα

Από τότε πολύ νερό κύλησε στ’ αυλάκι και, δυστυχώς για όλους μας, τα δεκάδες ρεπορτάζ, αναλύσεις και αδέσποτα κείμενα που έχουν δημοσιευτεί στο «Π» στη διάρκεια αυτής της φοβερής από κάθε άποψη χρονιάς, κόντρα σε κάθε «επίσημη» ή γενικώς «αποδεκτή» προπαγάνδα, μυθολογία και... σάχλα, έχουν σε απίστευτο βαθμό επιβεβαιωθεί. Επιστροφή, λοιπόν, στο συγκεκριμένο κείμενο του Καζάκη, το οποίο, υπό το φως των μέχρι τώρα δεδομένων, αξίζει να ξαναδιαβαστεί:

«Κατά το δείπνο εργασίας των Hedge Funds στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης στις 8 Φεβρουαρίου ήταν φυσικό σε κάποιο σημείο να έρθει η συζήτηση και στην κατάσταση στην Ελλάδα. Ο Πόλσον και οι συνεργάτες του εξήγησαν στη συντροφιά τους ότι, τον Ιανουάριο που βρέθηκε στην Αθήνα, οι Έλληνες τραπεζίτες και οι κυβερνητικοί παράγοντες με τους οποίους συναντήθηκε του φάνηκαν ειλικρινείς και πολύ πρόθυμοι για συνεργασία. Η χώρα, τον διαβεβαίωσαν, είναι open for business – ανοιχτή για δουλειές.

Τότε κάποιος πετάχτηκε και ρώτησε: "Τι γίνεται με τους απλούς Έλληνες; Είναι κι αυτοί open for business;". Σε απάντηση κάποιοι από τους συνεργάτες του Πόλσον άρχισαν να αναλύουν την τυφλή εμπιστοσύνη που έχουν επιδείξει μέχρι σήμερα οι Έλληνες πολίτες στην Ε.Ε. και επομένως, παρά τη δυσαρέσκειά τους, θα ανεχθούν την κατάσταση.

Κάποιοι άλλοι, όμως, δεν ήταν και τόσο σίγουροι και αναρωτήθηκαν αν ο ελληνικός λαός θα ακολουθήσει τον δρόμο της Ιρλανδίας ή της Ισλανδίας.

● Αν δηλαδή θα σκύψουν το κεφάλι στη μοίρα τους και θα προσπαθήσουν να αναζητήσουν διέξοδο στο έγκλημα, τις αυτοκτονίες και τη μετανάστευση όπως οι Ιρλανδοί.

● Ή θα ξεσηκωθούν, όπως έχουν κάνει εδώ και μήνες οι Ισλανδοί και δεν επιτρέπουν στην κυβέρνησή τους να πάρει σκληρά μέτρα ούτε να δεχθεί κάποιου είδους κηδεμονία, είτε του ΔΝΤ είτε της Ε.Ε.

Οι περισσότεροι συμφώνησαν ότι είναι νωρίς για να πει κανείς και μόνο ένας από το επιτελείο του Σόρος υπενθύμισε ότι ο ελληνικός λαός απέδειξε ιστορικά πως είναι ένας από τους πλέον “ατίθασους” λαούς στην Ευρώπη. Τον έχει “εξημερώσει” τόσο πολύ η συμμετοχή του στην Ε.Ε.; Η μόνη απάντηση που υπήρξε ήταν ότι, όπως κι αν έχουν τα πράγματα, θα πρέπει με κάθε τρόπο να στηρίξουν δημόσια το σχέδιο “διάσωσης”, την ελληνική κυβέρνηση που το δέχθηκε και προσωπικά τον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου.

Λίγες ημέρες αργότερα ήρθε η δήλωση εμπιστοσύνης του Τζορτζ Σόρος...».

Μια πρώτη απάντηση

Το τι θα κάνουν οι Έλληνες στο σύνολό τους – ευρισκόμενοι σήμερα υπό ένα απίστευτο σοκ συνεχώς αυξανόμενης υπανάπτυξης, εκτινασσόμενου πληθωρισμού, ανεξέλεγκτης ανεργίας, σχεδόν πλήρους καταστροφής των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, επιταχυνόμενης (και σε λίγο καιρό ολοσχερούς) διάλυσης των εργασιακών σχέσεων και εξαφάνισης των ασφαλιστικών δικαιωμάτων – προφανώς μένει ακόμη... ανοιχτό!

Ωστόσο ο πιο ευαίσθητος δείκτης (και δέκτης!) αυτών των αλλαγών παραμένει πάντοτε το κοινωνικό εκείνο κομμάτι που ακόμη έχει – ή, έστω, επιζητεί να έχει – περισσότερο μέλλον απ' όσο παρελθόν.

● Από τη μια οι περισσότεροι κάτοικοι αυτής της χώρας (πάρα πολλοί απ’ αυτούς με μεγάλη – έως πλήρη – συμμετοχή στο έγκλημα το οποίο οδήγησε στην πτώχευση) ταλαντεύονται μεταξύ της «αυτοενοχοποίησης», της απογοήτευσης, του κενού και αμήχανου αντιπολιτευτικού λόγου, της έλλειψης προοπτικής, της ψευδούς εικόνας που είχαν οι ίδιοι κατασκευάσει και... της ήττας.

● Από την άλλη ένα μεγάλο μέρος απ’ όσους τώρα πασχίζουν να αρχίσουν με μια στοιχειώδη αξιοπρέπεια τη ζωή τους (τουλάχιστον οι καλύτερα εφοδιασμένοι γι’ αυτό – μια και οι υπόλοιποι δεν έχουν καμιά σαφή επιλογή) δίνουν μια πρώτη απάντηση.

● Ίσως αυτή η απάντηση χαρακτηριστεί δειλή ή απερίσκεπτη ή ενστικτώδης ή δημιουργική – κάθε χαρακτηρισμός και μια άποψη, οπότε ας μην μπούμε τώρα στην ουσία.

Το ζήτημα είναι ότι, σύμφωνα με έρευνα της Κάπα Research για το χθεσινό «Βήμα της Κυριακής» (με τη συνδρομή του in.gr), το 73,6% του νέου επιστημονικού προσωπικού που υπάρχει στη χώρα «δηλώνει ότι θα έφευγε από την Ελλάδα, ενώ το 42% δηλώνει ότι έχει ήδη προβεί σε συγκεκριμένες κινήσεις για να το επιτύχει, αναζητώντας εργασία στο εξωτερικό, κατοικία ή κάποιο ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα πρόσθετης επιμόρφωσης».

Ακόμη χειρότερα, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα του «Βήματος»:

«Από εκείνους οι οποίοι δηλώνουν πρόθυμοι να εργαστούν στο εξωτερικό, το 66,4% δηλώνει ότι το κάνει για να έχει καλύτερη ποιότητα ζωής συνολικά, το 44,7% για να βρει μια καλή δουλειά και το 32,6% για να διασφαλίσει περισσότερη αξιοκρατία στην εξέλιξή του. Μάλιστα, το 60,7% δηλώνει ότι θα προτιμούσε μια θέση εργασίας με προοπτική καριέρας στο εξωτερικό παρά μια μόνιμη θέση εργασίας στον ιδιωτικό ή στον δημόσιο τομέα στην Ελλάδα».

Κοινωνία χωρίς μέλλον;

Με απλά λόγια, οι περισσότεροι από τους διατεθειμένους να πάρουν των ομματιών τους δεν το κάνουν για λόγους... «διαφθοράς» και «κακού δημοσίου», όπως επιμόνως προπαγανδίζουν η κυβέρνηση και οι πάντα πρόθυμοι υποστηρικτές της. Ζωή με αξιοπρέπεια ψάχνουν οι νεότατοι αυτοί άνθρωποι, την οποία ούτε η τρόικα ούτε η κυβέρνηση, με την εφαρμοζόμενη πολιτική τους, πείθουν ότι μπορούν να τους προσφέρουν. Απορρίπτουν δε όχι μόνο τον δημόσιο, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα. Δηλαδή κάθε είδους προοπτική. Τη χώρα ολόκληρη!

Επιλέγουν λοιπόν να ζήσουν το μέλλον κάπου αλλού, ακόμη κι αν δεν γνωρίζουν ούτε τι μπορεί να συμβεί εδώ ούτε τι μπορεί να γίνει όπου «αλλού» επιλέξουν να ξεδιπλώσουν τη δημιουργικότητα και το ταλέντο τους.

Αν αυτό το «σύμπτωμα» δεν θυμίζει... Αφρική και Ασία στις χειρότερες εκδοχές τους, τότε τι θυμίζει; Μάλλον τη μετεμφυλιακή Ελλάδα της απαξίωσης, της διάλυσης, του αίματος, των διώξεων, της σαρωτικής μετανάστευσης, της φτώχειας, της πλήρους επικυριαρχίας του ξένου παράγοντα και τόσων άλλων δεινών. Τότε η μετανάστευση υπήρξε η πρώτη επιλογή – είτε αυτοβούλως είτε κατόπιν διώξεων και εξαναγκασμού.

Αυτή την Ελλάδα θέλουμε; Αυτήν μας υπόσχεται η «παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση» που ευαγγελίζεται ο πρωθυπουργός μας και η οποία, μέσω της τρόικας, ήδη εφαρμόζεται στην Ελλάδα με προοπτική να επεκταθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη; Ακόμη και η υποψία είναι εφιάλτης...

Θα αναθεωρήσουν;

Με αφορμή αυτή την έρευνα, ίσως ένα σημαντικό τμήμα τής – είτε «συστημικής» είτε, ακόμη χειρότερα, «αντισυστημικής» – Αριστεράς ξαναδεί το θέμα της μετανάστευσης.

1. Επί δεκαετίες, όσο διαρκούσαν οι μνήμες από τη βίαιη μετεμφυλιακή μετανάστευση, σύμπασα η Αριστερά ισχυριζόταν, βασίμως και ακριβώς, όπως πολλές φορές αποδείχθηκε, ότι η μαζική μετανάστευση προκαλεί μια σειρά από συμφορές στις χώρες προέλευσης των μεταναστών: εγκατάλειψη της χώρας σε δικτάτορες και ολιγαρχίες, αποψίλωσή της από κάθε δυναμικό οικονομικής ανάταξης, εκδημοκρατισμού, επανάστασης ή απλώς προόδου, αλλά και καταδίκη των εναπομεινάντων στην καθυστέρηση, την εκπτώχευση, την αποικιοποίηση και τη συρρίκνωση της δημοκρατίας.

2. Ύστερα ήλθε η παγκοσμιοποίηση και ένα μέρος αυτής της Αριστεράς έγινε... η άλλη όψη της. Υποστήριξε λοιπόν – και ακόμη υποστηρίζει – το αναπόφευκτο, την αναγκαιότητα, ακόμη και τα θετικά των μαζικών μεταναστεύσεων. Περιόρισε λοιπόν την κριτική της στην πολιτική που ασκούν οι χώρες προορισμού και υποδοχής παραβλέποντας ή και αποσιωπώντας τις συνέπειες στις χώρες προέλευσης. Η λογική της παγκοσμιοποίησης στο απόγειό της!

3. Τότε, βεβαίως, η Ελλάδα γινόταν χώρα υποδοχής και κάποια – σαθρά, έστω – άλλοθι γι’ αυτή τη «μετάλλαξη» μπορούσαν όχι μόνο να διατυπωθούν, αλλά ακόμη και να σταθούν.

4. Τώρα όμως ο κόσμος γυρίζει τούμπα και η πατρίδα μας είναι αυτή που απειλείται από θανάσιμη αιμορραγία. Κι αυτό δεν είναι, φυσικά, πρόκληση μόνο για την Αριστερά, αλλά για όλους. Εκτός αν... και αυτές οι απαντήσεις θα δοθούν εν τέλει από τον «Τέταρτο Δρόμο» (ή μήπως... τρόμο;) της «παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης»...

topontiki