Σαν σήμερα, στις 12 Ιουλίου 1904, γεννιέται στην πόλη Παράλ της Χιλής ο σπουδαίος Χιλιανός ποιητής και συγγραφέας Νεφταλί Ρικάρδο Ρέγιες Μπασοάλτο, γνωστός με το φιλολογικό του ψευδώνυμο Πάμπλο Νερούδα...
Ήδη από μικρός έκανε φανερό το ταλέντο του, καθώς ξεκίνησε να γράφει ποίηση σε ηλικία 10 ετών στο τοπικό περιοδικό «La Mañana». Η αντίθετη γνώμη όμως του πατέρα του ανάγκασε τον μικρό Νεφταλί Ρικάρδο να χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Πάμπλο Νερούδα, υιοθετώντας το επώνυμο του γνωστού Τσέχου συγγραφέα και ποιητή Γιαν Νερούντα.
Το 1921 μετακόμισε στην πρωτεύουσα, Σαντιάγο, για να σπουδάσει Γαλλική Φιλολογία και Παιδαγωγικά, ενώ μετέπειτα αποφάσισε να ενταχθεί στο Διπλωματικό Σώμα, κάνοντας έτσι πολυάριθμα ταξίδια ανά τον κόσμο από το 1927 ως το 1935, ως πρόξενος.
Ήδη από την εφηβεία του αναπτύσσει έντονη πολιτικοποίηση, αρχικά ασπαζόμενος ιδέες του αναρχισμού, οι οποίες θα υποστούν μία μεγάλη μεταστροφή προς την αριστερά και το κομμουνιστικό κίνημα. Καταλύτες σε αυτή την αλλαγή αυτό στάθηκαν δύο μεγάλες στιγμές τόσο για τη ζωή του Χιλιανού συγγραφέα όσο και για τον κόσμο των προοδευτικών και αριστερών κινημάτων: Ο Ισπανικός Εμφύλιος και η δολοφονία του φίλου του, ποιητή Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, από τους Φαλαγγίτες.
Η μεταστροφή αυτή διαγράφεται και στο έργο του Νερούδα. Από τα «20 τραγούδια αγάπης και ένα απελπισμένο άσμα» περνάμε στο «Η Ισπανία στην καρδιά μου σημαδεύει», σηματοδοτώντας την έναρξη μιας καινούργιας πολιτικής θεώρησης που συνειδητοποιεί πως η ποίηση πρέπει να βρίσκεται στην υπηρεσία του λαού και μόνο.
Στο διάστημα 1934 - 1937 υπηρέτησε στην πρεσβεία της Χιλής στην Ισπανία, παίρνωντας ενεργά μέρος στον αντιφασιστικό αγώνα του ισπανικού λαού.
Το 1945 εντάσσεται ενεργά στις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος Χιλής, ενώ 3 χρόνια μετά θα μπεί στην παρανομία, καθώς ο δικτάτορας Γκονσάλες Βιντέλα το θέτει εκτός νόμου. Λίγο αργότερα εκδίδεται ένταλμα σύλληψης για τον Πάμπλο. Στα 1958 θα εκλεχθεί και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος.
«Ποίηση και πάλη των τάξεων οι στίχοι μου», είχε πει ο ίδιος σε Συνέδριο για την Ειρήνη στο Μεξικό.
Ο Πάμπλο Νερούδα κρύβεται επί 13 μήνες στα σπίτια φίλων και συντρόφων του στο Σαντιάγο, μέχρι να μπορέσει να διαφύγει στην Αργεντινή. Έπειτα διασχίζει τις Άνδεις και περνάει τα σύνορα έφιππος, αρχικά μέσα από ένα φαράγγι και στη συνέχεια μέσα από μια λίμνη, όπου λίγο έλειψε να πνιγεί. Την άνοιξη του 1949 θα μπορέσει να φτάσει κρυφά στο Παρίσι, με τη βοήθεια, μεταξύ άλλων, και του Πικάσο.
Το 1948 και ενώ βρισκόταν στην παρανομία τελείωσε το μεγαλύτερο και πιο γνωστό έργο του με τίτλο « Canto General» (Γενικό Ασμα), ένα επικό ποίημα για τη Λατινική Αμερική. Παράλληλα, υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής των δυνάμεων του συνασπισμού της Λαϊκής Ενότητας στη Χιλή.
Το 1949 επισκέφτηκε τη Σοβιετική Ένωση του Στάλιν για τον εορτασμό των 100 χρόνων από τη γέννηση του σπουδαίου λογοτέχνη και ποιητή Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν. Εκεί γνώρισε τον επίσης κομμουνιστή ποιητή Ναζίμ Χικμέτ, στον οποίο διηγήθηκε τα δεινά του λαού του.
Κατά την εξορία του, γνώρισε και ανέπτυξε ερωτική σχέση με τη Χιλιανή τραγουδίστρια Ματίλντε Ουρρούτια, η οποία αποτέλεσε τη "μούσα" του για τα έργα του.
Στα 1952 του απονεμείται το Βραβείο Λένιν.
Μετά το τέλος της δικτατορίας επέστρεψε στη Χιλή, αφού είχε γίνει πλέον διάσημος παγκοσμίως. Μετά το δεύτερο διαζύγιό του, παντρεύτηκε τελικά με την Ουρρούτια το 1966. Κατά τη δεκαετία του '60 το Κομμουνιστικό Κόμμα Χιλής του απονέμει το μετάλλιο "Ρεκαμπάρεμ", την υψηλότερη κομματική διάκριση
Το 1971 απονεμείται στον Πάμπλο Νερούντα το Νόμπελ Λογοτεχνίας, το οποίο παρέλαβε όντας καταβεβλημμένος από τον καρκίνο.
Παρ' όλα αυτά δεν σταμάτησε την πολιτική του δραστηριότητα. Βοήθησε τον σοσιαλιστή ηγέτη Σαλβαδόρ Αλιέντε στην προεκλογική του εκστρατεία, πέθανε όμως στις 23 Σεπτεμβρίου 1973, λίγο μετά τη δολοφονία του Αλιέντε από τους πραξικοπηματίες του Πινοσέτ.
Ο Νερούδα είχε μεταφερθεί λίγες μέρες πριν το θάνατο του σε κλινική του Σαντιάγο, όταν οι στρατιωτικοί και οπαδοί της χούντας πυρπόλησαν και κατέστρεψαν το σπίτι του και όλα τα βιβλία του.
Ο ίδιος αναφέρει για το έργο τη ζωή και τη δράση του: "Ήτανε της τύχης μου να υποφέρω όσα υπόφερα και της τύχης μου να αγωνιστώ όπως αγωνίστηκα, να αγαπήσω και να τραγουδήσω όπως τραγούδησα. Γνώρισα σε διάφορα σημεία της Γης το θρίαμβο και την ήττα, έχω ζωντανή στη μνήμη μου τη γεύση του ψωμιού, αλλά και τη γεύση του αίματος. Τι περισσότερο μπορεί να θέλει ένας ποιητής; Η ζωή μου στάθηκε η ίδια η ποίησή μου και η ποίησή μου υπήρξε το στήριγμα όλων των αγώνων μου. Αν και πολλά βραβεία μού δόθηκαν, κανένα δεν μπορεί να συγκριθεί με το τελευταίο βραβείο. Να είμαι ο ποιητής του λαού μου. Το μεγάλο, το μοναδικό μου βραβείο είναι αυτό κι όχι τα βιβλία μου που μεταφράστηκαν σ' όλες τις γλώσσες του κόσμου, ούτε τα βιβλία που γράφτηκαν για να αναλύσουν τα λόγια μου".
Στα ελληνικά Γράμματα και στον χώρο του εγχώριο αριστερού κινήματος το έργο του Νερούδα άσκησε μεγάλη επίδραση. Ενδεικτικά παραθέτουμε την μελοποίηση του "Canto General" (Γενικό Άσμα) από τον Μίκη Θεοδωράκη:
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου